Ü.Karan Fener'e, Kâzım Beşiktaş'a

Bugün dünya futboluna yön verenlerin neredeyse hepsi, Blatter, Platini, Rummenigge ya da Laporta, yabancı sermayenin futbola ölçüsüz girişinden rahatsızlar. Haksız da sayılmazlar, bir petrol milyarderi bulanın sınırsız para harcadığı, bonservislerin ve oyuncu maaşlarının kulüp gelirlerinin çok üstüne çıktığı bir futbolun, eski futbol olmayacağı da açık zaten. Futbolun âkil adamlarının bu açmazdan kurtulmak için buldukları çare, NBA, NHL gibi liglerde benzerleri uygulanan “maaş haddi (salary cap)” modeli… Mevcut planlar hayata geçerse, bir futbol kulübü, toplam gelirlerinin yalnızca yüzde 50’sini transfere/oyuncu maaşlarına harcayabilecek. Örneğin yıllık ortalama gelirleri 53 milyon dolar civarında olan üç büyüklerimizin bir sezonda futbolcu maaşlarına ve transfere ayırabilecekleri bütçe 27 milyonu geçmeyecek. Veya Süper Lig’de ortalama bir Anadolu takımının bu harcama kalemi 7-8 milyon dolar aralığında olabilecek.

Türkiye’deki fahiş futbolcu maaşları göz önüne alındığında bütün kulüplerimizin yeni uygulamadan ciddi biçimde etkileneceğini öngörmek zor değil. Üstelik de Süper Lig, “transfer bağımlısı” şeklinde tarif edilebilecek müsrif bir şampiyona… Imscouting’in araştırmasına göre Ağustos’08-Ocak’09 dönemlerinde 265 satış, 31 kiralama sözleşmesiyle ligimiz, Avrupa’nın 15 büyük futbol ülkesi içinde en fazla transfer hareketi yaşanan lig olarak dikkat çekiyor. Kendimize ölçü kabul edebileceğimiz bazı liglerdeki transfer sayılarıysa şöyle: Almanya (151+33), Fransa (174+25), Hollanda (147+35), Yunanistan (156+33), İskoçya (97+31).

Altyapı
“Maaş haddi” nedeniyle transfer bütçelerini kısmak zorunda kalacak takımlarımızın alternatifler üretmesi gerekecek haliyle… İlk alternatif gibi gözüken “Alt yapıdan oyuncu yetiştirme” konusunda pek becerikli sayılmayız, TFF verilerine göre bu sezon F.Bahçe, Trabzon ve Ankaraspor’da amatörden profesyonele geçen oyuncu sayısı 0; Antalya, Kayseri ve Kocaeli’de 1… Geçen sezon PAF takımı şampiyon olan Sivasspor 12 oyuncusunu profesyonel yapmış, ama tamamını 3. lige kiralamış. Kulüplerimiz, 18 kişilik kadrolarında bir tane bile alt yapı oyuncusu bulunduramadıkları için bu kuralın kaç defa değiştirildiğini de hatırlatmak gerek tabii.

İllâ ki alt yapıdan yetiştirmek zorunda değilsiniz, büyükler orta sınıf takımlardan, onlar da alt liglerin kaynaklarından faydalanabilirler. Ama bu konuda da halimiz içler acısı. F.Bahçe’nin ideal 11’inde doğrudan Süper Lig’in orta sınıf takımlarından transfer edilmiş 2 oyuncu gözüküyor (Deniz ve Uğur). Bu sayı G.Saray’da da 2 (H.Balta, Servet), Beşiktaş’ta 3 (Ekrem, Üzülmez, Toraman), Trabzon’da ise 4 (Egemen, Selçuk, Gökhan ve Umut). Oyuncu yetiştirip 4 büyüklere satamayan Anadolu takımlarının yöntemi de çok geçerli sayılmaz. İkinci ligden veya öz kaynaklarından oyuncu çıkartmaktan çok, 4 büyüklerde tutunamamışlara yöneliyor onlar da…Konyaspor’un, Trabzon deplasmanındaki ilk 11’inde 6, ilk 18’inde 10 oyuncusu, 4 büyüklerden Anadolu’ya dönenlerden oluşuyordu.

Dört büyükler
Evet, 4 büyüklere alt yapı vazifesi görmesi beklenen Anadolu kulüpleri bu üretimi sağlayamıyor, ama Avrupa’nın 5 büyük ligine oyuncu ihracından gelir elde etmesi gereken 4 büyüğümüzün de halleri içler acısı… Son 20 yılda 5 büyük lige Nihat ve İ.Kaş’tan başka yerli ihraç edememiş ve her ikisini de İspanya’ya satmış Beşiktaş’ın başkanının, “tavşan-dağ” hikâyesini anımsatan “Artık La Liga’ya oyuncu yok” demeci de ortada…

Takas
Eğer “maaş haddi” hayata geçerse, transfer politikalarını tümüyle gözden geçirmesi gerekecek 4 büyüklerin imdadına yetişebilecek bir formül var aslında: Takas… Ezeli rakipler Inter’le Milan’ın zaman zaman yaptığı gibi, kadrolarda şişkin gözüken iyi oyuncuları değiştirmek, böylece bonservis maliyetlerini düşürmek. Belki Bobo’yu, Fenerbahçe’ye verip, Kazım’ı Beşiktaş’a almak… Veya Önder’le Ümit Karan’ı takas etmek mesela…
Zaman daralıyor. Blatter, Platini, Rummenigge çalışıyor. Bizim de artık şapkamızı önümüze koyup, liginin toplam değeri bizimkinin yarısı düzeyinde gözüken Ukrayna’nın son 5 yılın 4’ünde, Romanya’nın da son 5 yılın 3’ünde neden Avrupa kupalarında bizden fazla puan topladığını düşünmemiz gerek. Acilen…

http://www.milliyet.com.tr/Yazar.aspx?aType=YazarDetayArsiv&ArticleID=1068636&AuthorID=112&b=U.Karan%20Fenere,%20Kâzim%20Besiktasa&a=Ugur%20Meleke&ver=75