Orta sınıf liglerin çare aradığı sorun: Orta sıra kabusu

Bitime dört hafta kala iddiasız takım sayısı 4, hatta bu rakam 6’ya çıkabilir. Birçok ülke bu sorunu çözmek için takım sayısını azaltıyor ancak bu, Türkiye için uygun bir yol olmayabilir.

Süper Lig’de şu anda Göztepe, Antalyaspor ve Gaziantep FK, hem Avrupa Ligi pozisyonuna, hem de küme düşme hattına 8-10 puan mesafedeler. Eğer bu hafta Kasımpaşa da kazanırsa iddiasız takım sayısının artma ihtimali de söz konusu. Ligin bitimine dört hafta kala, dört takımın hatta (Fenerbahçe ve Aytemiz Alanyaspor da katılırsa) altı takımın prestij sürecine geçecek olması tabii endişe verici. Bu mesele, elbette sadece Süper Lig’in meselesi değil. Orta sınıf tüm ligler, bu ‘orta sıra kâbusu’na çare bulmaya çalışıyorlar. Ligin son haftalarında iddiasız takım sayısının artması, iddiasız maç sayısını artırıyor. O zaman da bu iddiasız takımlar, her maça eşit düzeyde asılmamakla itham ediliyorlar. Şike söylentileri çıkıyor. Lige kâbus gibi çöküyor bu iddialar.

RUSYA BİLE 16 TAKIM

Bu sorunun altından kalkabilmenin bir yolu, takım sayısını azaltmak. Halen İsviçre 10 takım, Ukrayna 12 takımlı lig uygulaması yapıyorlar. Çok büyük bir coğrafya olmasına rağmen Rusya, 16 takımlı bir ligi tercih ediyor. Play-out uygulamasına da başvuruyor. Ancak bizim 81 vilayetli demografik yapımız Süper Lig’deki takım sayısını azaltmaya pek müsait değil. Ülkede futbol çok seviliyor. Çok sayıda futbol kenti var. Bırakın takım sayısını azaltmayı, Bursa, Adana, Eskişehir gibi futbol aşığı kentlerin Süper Lig’de olmaması üzüyor insanı. O yüzden takım sayısını azaltmak, Süper Lig için pek makul bir çözüm gibi görünmüyor.

PLAY-OFF NEDEN OLMASIN!

Avrupa’nın elit ligleri arasında sayılabilecek Hollanda da bizim gibi 18 takımlı. Ancak son Avrupa Ligi bileti ve son küme düşme pozisyonu için play-off oynatıyorlar. Orta sıra kabusunu minimize etmenin bir yolu da bu. Ve ben bu yolu doğrusu mantıklı buluyorum. Süper Lig, 2011-12 sezonunda çok talihsiz bir play-off uygulaması yaşadı. Ve o başarısız uygulama nedeniyle play-off fikrini dile getirmek bile yasaklandı adeta! Oysa o sezonki uygulamanın başarısız olması, diğer alternatiflerin de başarısız olacağı anlamına gelmez ki… Süper Lig’de de pekalâ son Avrupa Ligi biletini dördüncü, beşinci, altıncı ve yedincinin katıldığı bir play-off’la verebilirsiniz. Tabii ki Türkiye Kupası şampiyonunun kim olacağına göre bu play-off, 5, 6, 7 ve 8’inci arasında da söz konusu olabilir. Böyle bir play-off, 10-12 takıma son ana kadar Avrupa kupaları umudu vereceği için ligdeki hedefsiz sayısını azaltır. Hatta bitirebilir bile.

PLAY-OUT OYNATIRSANIZ HERKES KAZANIR

Benim hemen her sene hayıflandığım bir başka konu da, zaman zaman TFF 1. Lig’de beş-altı iyi takım varken bunların sadece üçünün terfi edebilmesi. Ya da Süper Lig’de 5-6 kötü takım varken sadece üçünün düşebilmesi. Oysa 1. Lig’in 3-4-5-6’ncısı ile Süper Lig’in 13-14-15-16’ncısı arasında bir play-out oynatsanız, iki lige de heyecan kasırgası yaşatabilirsiniz. Hatta 1. Lig’i çok daha iyi meblağlara pazarlayabilirsiniz yayıncılara.

ŞU 1 PUAN MESELESİ

Eğer her şeye rağmen play-off ve play-out kavramlarına karşı iseniz, pekala havuz dağılımında bir rötuşla hedefsiz takımlara ekstra bir hedef yaratabilirsiniz. Şu anda Premier Lig’de yayın havuzunun bir kısmı, sıralama bonusu olarak dağıtılıyor. Ligi 14’üncü bitirmekle, 16’ncı bitirmek arasında 5 milyon poundluk ödül farkı var. Oysa Süper Lig’de sıralama bonusu sadece ilk altıya dağıtılıyor, 7’nci olmakla 15’incilik arasında maddi olarak hiçbir fark yok. Oysa Premier Lig’de 8 basamak yükselmek demek, ekstra 20 milyon pound cebe koymak demek.

BERABERLİK PRİMİ 3’TE 1’E DÜŞÜRÜLMELİ

Benim önerim şu: Şu anda Süper Lig’de galibiyet başına yaklaşık 2,8 milyon, beraberlik başınaysa 1,4 milyon TL ödeniyor. O beraberlik ödülünün (aynen puanlamada olduğu gibi) galibiyetin üçte biri olması gerek. Yani yaklaşık 900 bin lira… Böyle bir uygulama değişikliği olursa yaratılacak ekstra kaynak yaklaşık 100 milyon lira civarında. Bu bütçenin de sıralama bonusu olarak dağıtılması, takımları ligde bir basamak üstte bitirmek için motive edecek bir şey. Ben Süper Lig kulüplerinin yöneticilerine saygı duyuyorum, ancak kendi uzman oldukları alanlarda… Eğer Süper Lig’in kaderiyle ilgili bir karar alınacaksa, bu işin bir mühendislik tarafı olduğu da unutulmamalı. Ve Süper Lig’in kaderi bence sadece kulüp yöneticilerine bırakılmayacak kadar değerli.