Hakemlik kitapla değil kafayla yapılır

Kuralı ve futbolu bilen, yorum yapabilecek deneyime sahip bir hakem, kolay pozisyonlarda zaten rahatlıkla doğru kararları verir. Kural kitabının arkasındaki eklere ihtiyaç duymaz.

CEZA alanı içinde penaltı-kırmızı kart kokan bir pozisyon yaşandı, hakem oyunu devam ettirdi, içeride VAR incelemesi sürüyor. Oyun durmadı, penaltı bekleyen takım tekrar hücum etti, bir penaltı daha kazandı! Hatta tekrar kırmızı kart gerektiren bir durum var gibi görünüyor. Ve bu kez ihlali yapan bir başka savunma oyuncusu. Hakem ne yapmalı şimdi sizce?

Şöyle bir senaryo hayal edin: Türk Milli Takımı hücumda. Ceza alanı içinde cenk kafayı vuruyor, Fransız Varane topu elle çizgiden çıkarıyor. Hakem görmüyor, oyunu devam ettiriyor. İçeride VAR incelemesi sürerken Türkiye hücum tazeliyor. Bu kez Pogba, cenk’i ceza alanı içinde formasından çekerek indiriyor, bariz gol şansını engelliyor ve penaltı düdüğü çalınıyor. Pogba’ya kırmızı kart çıkıyor. Hakem VAR incelemesi için monitöre gidiyor. Her iki pozisyonda da kırmızı kart ve penaltı gerekliliğini görüyor. Sizce hakem burada ne yapmalı? Varane’ın mı, Pogba’nın mı kırmızı kartı geçerli olacak? Yoksa her ikisini de mi atmalı? cevap: Varane’a kırmızı kart çıkacak. Pogba’nın pozisyonu yaşanmamış sayılacak, kartı iptal edilecek.

BİR de şöyle bir senaryo hayal edelim: İlk pozisyonda Varane, cenk’e ceza alanı içinde şiddetli bir faul yapıyor, penaltıya sebebiyet veriyor ama hakemin gözünden kaçıyor. VAR incelemesi sürerken devam eden oyunda cengiz süper çalımlarla kaleciyi geçiyor ve golü atıyor. Burada hakemin kararı ne olmalı sizce?

cevap: Futbolda en büyük avantaj gol olduğu için gol geçerli. Ancak VAR incelemesi sonucu Varane da atılacak, zira kırmızı kartının sebebi şiddetli hareket. Eğer Varane kırmızı kartı elle oynama nedeniyle hak etseydi atılmayacaktı; çünkü bariz gol şansı engelleme fiili gerçekleşmemiş olacaktı pozisyonun sonunda (Sarı kart yeterli). 

ÖRNEKLER artırılabilir. VAR hayatımıza yeni girdi, yukarıda örneklediğim gibi onlarca farklı pozisyon yaşanacak önümüzdeki aylarda. Ve bu tarz durumlar için binlerce sayfalık yeni bir kural kitabı yazılmayacak, zira hakemlik sadece kitapla değil, aynı zamanda kafayla yapılan bir iş! Ve bu tarz durumlarda hakemler ‘yorum’ yapacaklar. Kitabı bilecekler elbette. Ama kararları ‘yorum’ ile verecekler. 100 yıldır olduğu gibi.

HAFTANIN RİCASI

F.BAHÇE -Rizespor maçında Halil Umut Meler’in VAR’a gittiğinde neyi incelediğini kamuoyu tam anlamıyla öğrenemedi. Daha önce de dile getirmiştim, aynen Şampiyonlar Ligi’ndeki gibi VAR’a gidildiğinde neyin incelendiğini ve nihai kararı altyazılar yardımı ile sporsevere tüm açıklığıyla bildirmek gerek.

BEYİN JİMNASTİĞİ

VARENE, Cenk’i ceza alanı içinde indirdi. Penaltı-sarı kart gerekiyordu, gözden kaçtı. Pozisyonun devamında kaleci Lloris, 18’in dışında topu elle kesti. Kırmızı kart çıktı. Hakem VAR’a gitti. Varane’ın pozisyonunu da gördü. Şimdi ne olacak? Penaltı mı, frikik mi atılacak? Varane mı, Lloris mi kart görecek? E-mail ya da Twitter yoluyla gönderebilirsiniz yanıtlarınızı. Doğru cevap, cumartesi yazısında.

KANE VE SERDAR’IN POZİSYONLARINA DAİR

BU kez şöyle bir pozisyon hayal edelim: Savunma oyuncusu, tam kendi kale direğinin bitişiğinde, aut çizgisi üzerinde bir yerde topla bilerek elle oynuyor. Bu tarz bir pozisyonun, penaltı mı yoksa aut mu olduğuna nasıl karar veriyor hakem? Cevap basit değil mi? Top, ele temas etmeden önce çizgiyi terk ettiyse, karar aut. Top çizgiyi terk etmeden önce ele değdiyse, karar penaltı… Hepsi bu.

İşte Fenerbahçe-Rize maçındaki Serdar-Saadane pozisyonu da aynen bu kadar basitti aslında. Ortada bir ofsayt, bir de faul var. Eğer ofsayt fiili daha önce gerçekleştiyse karar ofsayt, faul fiili önce gerçekleştiyse karar penaltı olacak. Bu kadar basit. Bu pozisyonu yorumlamak için yeni bir kurala ihtiyaç yok. Ortada yeni bir kural da yok zaten! Son derece basit bir hakem yorumundan ibaret pozisyon. Tottenham-Arsenal maçındaki Kane-Mustafi pozisyonu ile, Serdar-Saadane pozisyonları bir bir aynı. İki hakem kararı da yanlış.

1- Kane ve Serdar savunmanın arkasındalar.

2- EĞER Kane-Serdar sabit durup rakipleri Mustafi-Saadane ile top için mücadeleye giriyor olmasalardı, ofsayt fiili gerçekleşmezdi. Mesela Serdar sabit duruyorken tokadı yese, elbette karar penaltı olurdu.

3- ANCAK hem Kane, hem Serdar rakipleriyle top için mücadeleye girişiyorlar. Yani ofsayt fiili gerçekleşiyor. Sonra da darbeleri alıyorlar. Yani önce ofsayt fiili gerçekleşiyor, sonra faul.

4- OFSAYT fiili önce gerçekleştiği için kararlar ofsayt olmalıydı. Tottenham-Arsenal maçında yardımcı hakem bayrak kaldırmadı, ofsaytı kaçırdı zaten. İngiltere’de henüz VAR da yok. Fenerbahçe-Rize maçındaysa belli ki bir hakem yorumu hatası var. Bu kadar basit pozisyon yorumları için ayrı bir kurala ihtiyaç yok. Zaten ayrı bir kural filan da yok. Ortalıkta dolaşan metinler, kural kitabının arkasındaki ‘soru-cevap ekleri’… Kuralı ve futbolu bilen, yorum yapabilecek deneyime sahip bir hakem, bu kadar kolay pozisyonlarda zaten rahatlıkla doğru kararları verir. Kural kitabının arkasındaki eklere ihtiyaç duymaz.