Dördüncü sanayi devriminde ‘VAR’

Hemen hemen tüm dünyada VAR’la ilgili en büyük tartışma, hassas ofsaytlar etrafında buluştu. VAR’ın penaltılarda, kırmızı kartlarda, kritik duran toplar öncesi hakemin görmediği noktalardaki faullerde yaptığı yardımdan global spor kamuoyu memnun. Diego Simeone’ye kupadaki Leonesa maçının VAR’sız oynanmasından memnun olup olmadığı sorulduğunda cevabı netti: “Hayır, hiç memnun değilim. VAR’la futbol daha âdil. Keşke 20 yıllık futbolculuk hayatımda da VAR olsaydı.”

Ancak İspanya’da da, İngiltere’de de, İtalya’da da, VAR’ın kullanıldığı 28 ligin hemen hemen hepsinde de en büyük problem ofsaytlarla ilgili. Herkes, özellikle omuz izdüşümüyle verilen milimetrik ofsayt kararlarından rahatsız. Daily Mail, geçtiğimiz hafta İngiltere Hakem Komitesi Başkanı Mike Riley’ye açık bir mektup yazarak bu konuda yaratıcı bir öneride bulunmuştu:

DÖNÜŞÜM BiTMEDi

“Topun ayaktan çıktığı anda önünüzde iki frame (görüntü karesi) varsa, bu iki kareden hücumcu lehine olanı seçin.”

Daily Mail haklı. Öneri güzel. Ancak tabii ki yetersiz. Zira futbolun yaşadığı dönüşüm henüz bitmedi. Daha tam ortasındayız bir şeylerin. Aslında bu dönüşümü sadece futbolda değil, hayatın her alanında yaşıyoruz. Bunun adı, dördüncü sanayi devrimi. Bu devrimle beraber nesneler iletişiyor, nesnelerin interneti hayatımızın her alanına nüfuz ediyor. Ve insan unsuru birçok alanda ortadan kalkıyor. Aracınızın navigasyonu açık. Evinize 2 kilometre var, aracınızın mutfaktaki kombiye verdiği bu bilgiyle düğmeye basılıyor, siz gelene kadar eviniz ısınıyor. Bahçe kapınız garaj kapınızı, garaj kapınız salonunuzun ışıklarını uyarıyor. Hatta sabah yastığınızla başınız ayrıldığı anda sıcak su ısıtıcınız çalışıyor, kahvenizi yapabilmek için. Aynen yakın gelecekte, top ayakkabıdan ayrıldığı anda ofsayt kararının otomatik olarak verileceği gibi.

OFSAYT KURALI DEĞiŞECEK

Zira yakın gelecekte topta bir çip olacak, saha çizgilerinde ve sporcuların pabuçlarında da öyle. Nasıl ki bugün şahin gözü teknolojisiyle 2-3 saniye içinde topun kale çizgisini geçip geçmediği çözülebiliyor, yakın gelecekte de top ayaktan çıktığı anda pozisyonun ofsayt olup olmadığı VAR masasının önüne gelecek. Zira sistem, top ayaktan çıktığı anda diğer tüm sporcuların ayakkabılarının yerlerini kontrol edecek, kimin önde olduğunu otomatik olarak masaya bildirecek. VAR’ın yapması gereken tek şey, aktif-pasif oyuncuyu ayırmak olacak. Bu kadar basit.

Burada iki detayın altını çizmek gerek:

1- Ofsayt kuralı mecburen değişecek. Teknolojiye mağlup olacak bence. Artık ofsaytta sadece ayaklara bakılacak, kafaomuz gibi detaylar ortadan kalkacak

2- VAR masası görevlileri hâlâ hayatımızda olacak, ancak yükleri hafifleyecek. Ölçüm yükü sırtlarından alınacak, artık sadece hakemlik yapacaklar, sporcuların aktif alanda olup olmadıklarını denetleyecekler mesela.

Nesnelerin internetinin sadece ofsayta değil, faulün zamanlaması, penaltı atışında kalecinin ayaklarının çizgide olup olmaması gibi onlarca detaya yardım edeceği kesin. O yüzden şu sıralar yaşadığımız VAR tartışmalarını, sürecin bir parçası olarak görmek gerek. Tamamlanmamış sürecin bir parçası.