Bize futbolcu değil, aşık lazım

Önceki perşembe akşamı üst üste üçüncü Avrupa kupası için dev bir adım atan Sevilla, 190 milyon euroluk bir ekip. Yani Fenerbahçe’nin bugünkü, Galatasaray’ın da geçen yılki kadrolarından çok fazla bir bütçeyle kurulmuş değil. Sezon başında en iyi iki oyuncuları Bacca’yı Milan’a, Vidal’i Barcelona’ya satmış olmalarına rağmen Nisan tabloları yine harika: Avrupa Ligi’nde yarı finaldeler. İspanya Kupası’nda finalde. Eğer bu iki yolla Avrupa bileti alamasalar bile yine lig sıralamasıyla Kupa 2’ye gidebilirler. Son 10 yılda 4 UEFA Kupası, bir Süper Kupa, iki de İspanya Kupası kazandılar. Üstelik bu dönemde 7 antrenör değişikliği yaptılar. Ama değişmeyen bir şey vardı: O da sportif direktörleri Monchi… Kulübe Sergio Ramos, Kanoute, Dani Alves, Navas, Reyes, Adriano ve Rakitic gibilerini kazandıran Monchi…

Peki Türk futbolunun kendi Monchi’sini bulma şansı var mı? Bulmalı mıdır ya da? Nedir bu sportif direktörlük sahi? Ne iş yapar? Avrupa’da her kulüpte var mıdır? Türkiye koşullarında sportif direktörlük yapmak mümkün müdür?

Nedir bu sportif direktörlük?
Ansiklopedik bir karşılığı olmamakla birlikte, sportif direktörlüğün tanımı aşağı yukarı şu: Sportif direktör, genelde eski teknik direktör ya da eski futbolculardan seçilir; hocayı asiste eder, yönetim kuruluyla köprü vazifesi görür. Teknik direktör bütün mesaisini idmanlara, taktik çalışmalara ayırdığı için; onun yetişemeyeceği birtakım işler de sportif direktörün alanındadır: Oyuncu izleme ekipleriyle ilişkiler kurar, bütçeye, altyapıya, akademiye kafa yorar. Genelde teknik direktör seçiminde de bulunur, hatta bulunmalıdır da… Zira eğer sportif direktörün, teknik direktör seçen masada olduğu bilinirse, yeni gelen hoca da tam bir güven hisseder; sportif direktörle çatışma içine girmez.

Her kulübe gerekli midir?
Bu sorunun yanıtını bilmek için sanırım atom mühendisi olmak gerekmiyor! İdman organize eden, bir sonraki maça hazırlık yapan, oyuncularıyla bire bir ilgilenen herhangi bir teknik direktörün kalan işlere vakit ayırması mümkün değildir zaten. Uzmanlığı kendi oyuncuları olan bir teknik direktör, dünyanın kalan bütün futbolcularını nasıl takip edebilecek? Sözleşmelerle-bütçeyle nasıl ilgilenecek? Teknik direktörün bir sonraki maçı veya bir sonraki ayı düşündüğü sırada; sportif direktör bir sonraki yılın planlarını yapan adamdır kısaca.

Türkiye’ye uygun mudur?
Kesinlikle evet. Hem de bu ülkenin sportif direktöre ihtiyacı, İngiltere’den filan birkaç kat fazla. Ligdeki 18 takım içinde geçen yılki teknik direktörüyle yola devam eden yalnızca 3’ken kulüplerin anlayış istikrarını sağlayacak yegâne pozisyondur sportif direktörlük. Bu kadar teknik direktör hareketini yavaşlatabilecek adam da “sportif direktör”dür aslında. Çünkü futbol tecrübeleri olmayan kulüp yöneticilerinin teknik direktörün başarısını ölçmede kullandıkları metot yanlış olabilir. Ki bir ligde bir sezonda 30 teknik direktör çalışıyorsa, bu metodun doğru olduğuna kimse beni ikna edemez. Futbolun içinden gelen bir sportif direktör, teknik adamın başarısını doğru ölçme konusunda da yönetim kurulunun ufkunu genişletebilir. Belki de yönetim kurulunun 9’uncu haftada göndereceği bir hocaya sportif direktörün kazandıracağı bir 8 hafta, daha fazla “4 yıllık G.Saray-Terim” evliliği yaşatabilir Türk futboluna…

Peki neden uymadı ki bir türlü bize?

Türkiye’de sportif direktörlük kurumunun tam olarak yerleşememesinin altında iki güçlü neden yatıyor: Birincisi, teknik direktörün sportif direktörü bir tehdit olarak görmesi. Oysa Sevilla’nın dâhi sportif direktörü Monchi, pozisyonunu şöyle tanımlıyor: “Ben kendimi antrenör için bir araç olarak görüyorum. Emery bana istediği futbolcunun özelliklerini söyler, ekibimle o özellikte oyuncu ararım ben de. Sportif direktörün temel vazifesi, antrenörle koordinasyondur zaten”

İkinci sorun da, kulüp başkanlarının bu pozisyonu ekstra bir maliyet olarak görmeleri. Dünyanın dört bir yanına maç izlemek için adam göndermenin masraflı bir kalem olacağını düşünmeleri. Monchi, bu konuda da farklı düşünüyor: “Dünyanın hiçbir yerinde oyuncu izleme ajanımız yok. Sevilla merkezli küçük bir ekibiz, sadece gerektiğinde Belçika’da, Fransa’da veya Şili’de maç izliyoruz. Dünyanın bütün ligleri televizyonda ve internette iken gerçekten Güney Amerika’da arama-tarama ekibimiz olduğunu mu sanıyordunuz siz?”

Bu ülkenin kendi Monchi’lerini çıkarması gerektiğini düşünmeme neden olansa çok naif bir öyküydü aslında. Yine Monchi anlatıyor: “Rakitic’in Bundesliga performansından etkilenmiştim. Hayır, sadece futbolcu olarak değil, karakter olarak da. Sevilla kentine ve takıma aidiyet duyacağını hissetmiştim bu genç çocuğun. Beni yanıltmadı: Sevilla’daki ilk gecesinde oturduğumuz restoranda bir garson kız ile tanıştı. Genç kızın adı Raquel’di… Halen görüşüyoruz Raquel’le. Ve tabii eşi Ivan Rakitic ve çocukları Althea ile birlikte”

Sevilla nasıl Sevilla oldu sahi? Dani Alves’leri, Rakitic’leri nasıl buluyorlar? Bütün dünyada yüzlerce adamları mı var maç izleyen? Futbolcu mu transfer ediyorlar kente, yoksa insan mı? Rakitic nasıl oldu da uyum sağladı bu Barcelona’ya yahu? Peki ya Arda? O da aynı mı hissediyor Rakitic’le? Nasıl seçiyorlar oyuncuları, karakterlerini de izliyorlar mı? Hepsinin cevabı tek bir küçük öyküde gizli sanırım: Bir kulübe sadece iyi futbolcular değil, âşık gençler lazım… Ve o âşıkları seçecek gözler…