Aynı puanlı takımları ayırmak

GOAL / GÜZEL OYUN / OCAK 2009

UEFA Kupası A Grubu son maçlarında, Santander M.City’yi 2-1, PSG de Twente’yi 2-0 yense idi, puanları, averajları, attıkları ve yedikleri gol sayıları eşit olacak bu iki takımdan hangisi 3. tura çıkacaktı sizce?

Eğer UEFA Kupası grupları son maç gününde bu sonuçlar alınsaydı, İspanyol Racing Santander ve Fransız Paris Saint Germain ekipleri 4 maçı 5’er puan, 5’er gol ve 0 averajla finişe dengede geleceklerdi… Üstelik iki takımın kendi aralarında oynadıkları müsabaka da 2-2 berabere bitmiş!

Eşit puandaki takımları sıralamak son yıllarda futbolun en büyük dertlerinden biri! Şampiyonlar Ligi’nde ikili averaj, UEFA Kupası’nda deplasman golü ve Euro 2004’te penaltılar gibi farklı uygulamalar söz konusu…

Euro 2008
UEFA, ilk kez Euro 2004’te uyguladığı yeni bir kuralla futbolseverlere farklı bir heyecan yaşatmayı denedi. Grup maçlarının sonuncusuna aynı puan, aynı averaj ve aynı gol sayılarıyla gelen iki takım berabere kalırlarsa, üst sırada kimin yer alacağını uzatma oynanmadan direkt geçilecek penaltı atışları belirleyecekti. Mâlumunuz Euro 2008’de bu tecrübenin ilk kez yaşanmasına çok yaklaşıldı, Türkiye ile Çek Cumhuriyeti, Basel’deki son grup maçında berabere kalsalardı, 90 dakikanın sonunda seri penaltı atışları yapılacaktı. Peki ya aynı pozisyonda 3 takım olursa, yine ikisi penaltı atacak mıydı? Ya 4 takım? İki maç da mı penaltılara gidecekti? Bilmiyorduk. Galiba 2004’te Portekiz’deki turnuva sırasında UEFA da bilmiyordu!
Ancak Haziran 2008’de Türkler ile Çekler arasında böyle bir ihtimal söz konusu olunca detaylar açıklandı ve söz konusu eşitliğin 3 veya 4 takım arasında yaşanması halinde penaltı atışlarının yapılmayacağını, “Bir önceki Dünya Kupası ve mevcut Avrupa Futbol Şampiyonası elemelerinden elde edilen puan/maç katsayısı”nın devreye gireceğini öğrendik.
Euro 2008 gruplarında takımların sıralamasındaki kriterlerin sırası şu şekilde idi:
a) Takımların 3 maç sonundaki puan sayısı
b) Takımların kendi aralarındaki maçın skoru
c) Eğer ikiden fazla takım eşit puanda ise, söz konusu takımların kendi aralarındaki maçlardaki averaj durumu
d) Genel averaj
e) Genel gol sayısı
f) bir önceki Dünya Kupası ve mevcut Avrupa Futbol Şampiyonası elemelerinden elde edilen puan/maç katsayısı
g) 3 grup maçı içindeki fair-play puanı
h) Kura çekimi

Şampiyonlar Ligi
Şampiyonlar Ligi’ndeyse UEFA, eşit puana sahip takımları ayırmak için genel averajı değil, iki (veya üç) takım arasındaki averajı dikkate alıyor. Aynı UEFA, Kupa 2’de ise ikili averajı değil, genel averajı kıstas kabul ediyor. Genel averaj da eşitse, tahmin edilebileceği gibi atılan gol sayısına bakıyor. Aslında buraya kadar bir problem yok, UEFA Kupası’nda ekipler birbirleriyle içeride ve dışarıda iki maç oynamadığı ve ikili averaj dikkate alınırsa ev sahibi ekip avantajlı olacağı için statü adaletli gözüküyor…
Yalnız UEFA, yukarıda senaryolaştırdığımız A Grubu hikayesi gibi, aynı puan, aynı averaj ve aynı gol sayılarına sahip takımları ayırmakta çok ilginç ve ilk kez uygulamaya koyduğu bir kıstas belirlemiş: “Deplasman golü”…
A Grubu’nda PSG, iki deplasman maçında toplam 1; Santander’se toplam 2 gol atabildiği için senaryomuzda 3. tura çıkan taraf İspanyol ekibi oluyor…
Belki çok adaletli değil, hatta 5 yıldır pek ihtiyaç olmadığı için belki büyük tartışmaların da eşiğinden dönüldü. Önümüzdeki yıl UEFA Kupası grupları 4 takımlı ve deplasmanlı oynanacağı için sorun tümden ortadan kalkmış olacak zaten… Ama UEFA Ligi’nde eşit puanlıları ayırmak için en iyi yöntem bu muydu, doğrusu çok emin değilim bu konuda.